Trên thực tế, mặt bằng nhà xưởng khi thiết kế không đơn giản chỉ là việc bố trí phân xưởng và công trình theo sơ đồ dây chuyền sản xuất. Doanh nghiệp và các đơn vị thi công cần phải tìm được tiếng nói chung để tìm ra được một thiết kế quy hoạch đảm bảo về sự hợp lý giữa các phân xưởng.
Để làm được điều đó, những quy tắc khi thiết kế kiến trúc tổng mặt bằng cần được tuân thủ sẽ được Thép Triệu Kim đưa ra trong bài viết này.
>>> Tham khảo: Bảng giá chi phí xây dưng nhà xưởng mới nhất 2020
1. Nguyên tắc về phân khu khu đất nhà xưởng công nghiệp
Việc phân khu khu đất nhà xưởng sẽ phụ thuộc vào đặc trưng của từng ngành sản xuất và rất nhiều yếu tố khác. Dưới đây là các cách phân chia khu vực thông thường:
1.1. Phân theo chức năng sử dụng
Khu trước nhà xưởng
Tùy theo cơ cấu quy hoạch, quy mô nhà xưởng, phân xưởng, khu phía trước thường xây dựng cổng ra vào, nhà hành chính quản lý, nhà thường trực, nhà phục vụ sinh hoạt hay giới thiệu sản phẩm, trung tâm nghiên cứu, đào tạo,…
Khu sản xuất
Tùy thuộc vào quy mô và số lượng công trình, khu sản xuất thường bố trí các phân xưởng chính, phân xưởng phụ theo dây chuyền sản xuất . Khu này có thể được chia thành nhiều khu sản xuất nhỏ theo từng đặc trưng riêng của từng quy trình sản xuất.
Khu phụ trợ sản xuất
Khu vực này thường được bố trí các phân xưởng hay công trình phụ để phục vụ cho khu sản xuất chính. Đây là nơi đặt của nhà điều hành, trạm biến thế, trạm phát điện, trạm làm nguội nước, nhà nồi hơi, khí ép, khí đốt, trạm bơm,…
Khu vực kho và phục vụ giao thông vận chuyển
Khu vực này bao gồm các nhà kho được sử dụng để chứa thành phẩm, bán thành phẩm hay nguyên vật liệu; các công trình phục vụ, điều hành, bảo quản thiết bị,…
1.2. Phân theo khối lượng vận chuyển
Cách phân chia này giúp cho con đường vận chuyển nguyên liệu được rõ ràng, không chồng chéo, thuận lợi và không gây cản trở cho các phương tiện hay người đi lại. Cách chia như sau:
- Khu vực khối lượng vận chuyển nhiều nhất (thường là nơi tiếp nhận nguyên vật liệu/xuất hàng hóa)
- Khu vực có khối lượng vận chuyển trung bình (giữa các xưởng)
- Khu vực có khối lượng vận chuyển ít nhất (cuối luồng hàng).
1.3. Phân theo mức độ sử dụng nhân lực
Từng khu vực sẽ có mật độ công nhân khác nhau. Để luồng người và hàng hóa di chuyển hợp lý, nhà xưởng cần chia khu như sau:
- Khu vực có số lượng nhân lực nhiều
- Khu vực có số lượng nhân lực ít
- Khu có số lượng nhân lực trung bình.
1.4. Phân theo mức độ vệ sinh, độc hại, nguy hiểm, cháy nổ
- Khu vực không độc hại, nguy hiểm, đảm bảo vệ sinh
- Khu vực ít độc hại
- Khu vực độc hại và nguy hiểm
- Khu vực có nguy cơ cháy nổ
Phương hướng bố trí chung trên tổng mặt bằng
Quá trình phân khu mới chỉ là một bước trong việc nghiên cứu thiết kế tổng mặt bằng của xưởng. Bước tiếp theo, người thiết kế cần phân tích để đưa ra phương án có thể đảm bảo được tất cả các yếu tố trên được kết hợp hợp lý nhất. Những nguyên tắc định hướng dưới đây sẽ cần được áp dụng:
Khu trước nhà xưởng
Khu vực này có thể tập trung hoặc phân tán tại các phân xưởng. Có vai trò là đầu mối giao thông, là cầu nối giữa bên trong và ngoài nhà xưởng, có mật độ người cao, vệ sinh sạch sẽ, cạnh đường giao thông, đầu hướng gió chủ đạo, giao thông chủ yếu là đi bộ.
Khu sản xuất
Khu sản xuất là tổ hợp nhiều phân xưởng với đa dạng công năng, đặc điểm, khối lượng vận chuyển lớn, giao thông chủ yếu là loại không ray,… nên được bố trí ở khu vực trung tâm khu đất, ngay bên cạnh khu trước nhà xưởng.
Khu phụ trợ
Thường được đặt gần khu sản xuất chính, gần luồng vận chuyển hàng hóa và hệ thống kho nhà xưởng, phía sau nhà xưởng và cuối hướng gió chủ đạo.
Khu vực kho và phục vụ giao thông
Vị trí bố trí thường ở phía sau nhà xưởng nhằm mục đích dễ tiếp cận với hệ thống giao thông nhằm dễ dàng cho quá trình vận chuyển nguyên vật liệu. Bên cạnh đó, khu vực này nên nằm ở cuối hướng gió chủ đạo nhằm giảm khả năng gây ô nhiễm cho các khu khác.
2. Nguyên tắc về phân luồng giao thông người, hàng
Trong nhà máy sản xuất thường hình thành 2 luồng giao thông khác nhau gồm 1 luồng hàng (hình thành do vận chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu ra vào) và 1 luồng người (hình thành do người đi lại).
Nguyên tắc trong phân luồng giao thông đó chính là phải đảm bảo sự thông suốt, thuận tiện, ngắn gọn, không chồng chéo và tiếp nối tốt với giao thông bên ngoài đến nơi cần thiết. Luồng hàng tốt nhất nên bố trí sau luồng người, nếu hai luồng cắt nhau gây cản trở, nhà xưởng cần làm tuyến đi qua hoặc cầu vượt.
3. Nguyên tắc tiết kiệm đất và nâng cao mật độ xây dựng
Để tiết kiệm đất, có 4 giải pháp chủ yếu sau:
- Hợp khối nhà và các công trình có đặc điểm giống nhau về vệ sinh, sản xuất, ít ảnh hưởng lẫn nhau,… có thể hợp khối nhà.
- Lựa chọn công trình có hình dáng đơn giản.
- Có thể tính toán đến việc xây nhà nhiều tầng.
- Sử dụng cho các đơn nguyên điểm hình thống nhất để tổ hợp mặt bằng, hình khối xưởng hoặc nhà xưởng.
4. Nguyên tắc mô đun hóa khu đất xây dựng
Hầu hết các khu đất sử dụng để xây dựng nhà xưởng, cơ sở sản xuất được chia thành các ô đất bởi các đường giao thông. Để thuận tiện cho việc bố trí xây dựng công trình, trước khi bắt tay vào quy hoạch, khu đất cần được mô đun hóa theo hệ thống kích thước nhất định. Điều này sẽ giúp cho toàn bộ mặt bằng công trình được sắp xếp một cách trật tự, cơ cấu tổ chức hợp lý và đảm bảo giải pháp kỹ thuật trong quá trình xây dựng.
5. Nguyên tắc đảm bảo khả năng mở rộng trong tương lai
Phương án dự trữ đất để có thể mở rộng nhà xưởng trong tương lai sẽ hạn chế được việc phải loại bỏ hay cải tạo công trình, gia tăng chi phí đầu tư. Khu đất dự trữ này về nguyên tắc không được ảnh hưởng đến giai đoạn xây dựng ban đầu.
6. Nguyên tắc về đảm bảo sự phân kỳ xây dựng và giải pháp kiến trúc từng giai đoạn
Khu đất xây dựng cần được phân chia thành các khu vực có định hướng xây dựng theo từng thời kỳ, đúng với tiến trình phát triển trong tương lai.
Trên đây là 6 nguyên tắc quan trọng trong thiết kế quy hoạch xây dựng nhà xưởng mà mọi doanh nghiệp đang có ý định xây dựng nhà xưởng bắt buộc phải nắm được. Bên cạnh những nguyên tắc thiết kế này, kế hoạch xây dựng, đơn vị thiết kế, nhà thầu, đơn vị cung cấp nguyên vật liệu cũng là những yếu tố mà đơn vị cần chú trọng. Triệu Kim hiện là công ty chuyên cung cấp vật liệu xây dựng uy tín, giá thành cạnh tranh và tư vấn các giải pháp tối ưu trong xây dựng nhà xưởng.
Để được báo giá và nhận tư vấn, quý khách hàng và đối tác vui lòng liên hệ với Triệu Kim tại khu vực phía Nam theo thông tin:
- Công ty TNHH Thép Triệu Kim
- Địa chỉ: 122 QL22, Bà Điểm, Hóc Môn, Hồ Chí Minh
- Hotline: 0778 669 669
- Email: trieukim6886@gmail.com
